درس خارج فقه حجت الاسلام والمسلمین زمانی فرد(زیده عزه)

اقوال: 1- کفاره بر حرام کفاره جمع دارد(شهیدین، صاحب حدائق، صاحب ریاض ،مختار استاد) 2- کفّاره ترتیبی یعنی افطار برحرام مثل افطار علی الحلال است. 3- احوط وجوبی(مرحوم نائینی)
ادله اقوال: دلیل قول اول:بیان روایت : خواجه اباصلت، شیخ طوسی:من جامع أو افطر فیه ثلاث کفارات.. دلیل قول دوم:اطلاقات ادله کفاره افطار عمدی:عبدالله ابن سنان في الرجل افطر من شهر رمضان متعمدا یوما واحدا من غیر عذر قال اعتق رقبه... اولا ترک استفصال دلیل بر اطلاق است. ثانیا:عطف با کلمه أو دلیل کفاره تخییری است اشکالات استاد بر اطلاق: 1-امام علیه السلام فقط در مقام بیان اصل کفاره عمدی بوده است 2- قیدخوردن روایت عبدالله ابن سنان با دو روایت قول اول
طریقه حل مثبتین: دو روایات با روایت عبدالله‌ ابن سنان:از دل تفصیل امام علیه السلام در روایت اباصلت نفی حاصل می شود:کفاره واحده علی الحلال است، اما ثلاث کفارات :علی الحرام می باشد. دلیل قول سوم: مرحوم نائینی و آیت الله خوئی: سند روایات قول اول را قبول ندارند.
مختار استاد: قدماء گاهی از روایتی اعراض میکنند و بر خلاف آن فتوا میدهند ولی گاهی اصلا متعرّض مساله نمیشوند، شیخ مفید و سید مرتضی افطار بر حرام را در کتب خود ذکر نکرده و مساله را مطرح نکرده اند پس اعراض احراز نمیشود.