حوزه علمیه خراسان؛ پلی میان علوم حوزوی و تخصص‌های علمی روز
به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه علمیه خراسان، در جریان سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، غرفه این حوزه نه تنها مورد استقبال عموم بازدیدکنندگان قرار گرفت، بلکه نظر اهالی علوم تخصصی و نخبگان علمی را نیز به خود جلب کرد.
نظری، یکی از بازدیدکنندگان این غرفه و متخصص بیوشیمی و تجهیزات پزشکی، در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه، ضمن ابراز خرسندی از محتوای ارائه شده در غرفه حوزه علمیه خراسان، به ابعاد علمی آن از منظر تخصصی پرداخت.
وی با تشکر از اساتید حوزه علمیه مشهد و نقش‌آفرینی آن‌ها در تولید و نشر اطلاعات علمی و فرهنگی، گفت: بازدید از این غرفه برای من بسیار جالب بود. عناوین متعدد و موضوعات مختلفی در زمینه‌های علمی و اجتماعی به چشم می‌خورد. چیزی که برای من، به دلیل تخصصم در حوزه پزشکی، بسیار جلب توجه کرد، ورود جدی حوزه علمیه خراسان به مباحث مرتبط با علوم پزشکی و چندین جلد کتاب ارزشمند در این موضوع، نشان‌دهنده اشراف کامل این حوزه به مسائل روز جامعه است.
ضرورت ایجاد کارگروه‌های تخصصی در حوزه علمیه
نظری از ایجاد کارگروه‌های تخصصی به عنوان یک نقطه قوت یاد کرد اما بر لزوم پیگیری جدی‌تر این موضوع تأکید نمود و اظهار داشت: طی صحبت‌هایی که با مسئول غرفه داشتم، متوجه شدم که در گذشته کارگروه‌هایی در حوزه وجود داشته که در زمینه‌های مختلف علمی و اجتماعی فعالیت می‌کرده‌اند، اما در حال حاضر این کارگروه‌ها جمع‌آوری شده‌اند، از نظر من بازگشت به این ساختار تخصصی و توسعه آن بر اساس نیازهای روز جامعه یک ضرورت جدی برای حوزه‌های علمیه است.
وی افزود: علوم و دانش بشری در دنیای امروز به‌طور مداوم گسترش می‌یابد و حوزه‌های مختلف علمی نیازمند کار تخصصی هستند. بسیاری از طلاب و اساتید حوزه علاقه‌مند به فعالیت در مباحث خاص و پیچیده علمی هستند و اگر این علاقه‌ها در قالب انجمن‌ها و کارگروه‌های تخصصی سازمان‌دهی شود، خروجی‌های علمی منسجم‌تر، کاربردی‌تر و به‌روزتری را شاهد خواهیم بود.
پژوهش‌محوری حوزه؛ راهی برای تعامل علمی با دانشگاه‌های بین‌المللی
این متخصص حوزه بیوشیمی با تأکید بر ضرورت تطبیق پژوهش‌ها و فعالیت‌های حوزه با استانداردها و پروتکل‌های علمی روز دنیا، گفت: اگر حوزه‌های علمیه به سمت ایجاد کارگروه‌های تخصصی در موضوعات روز حرکت کنند و فعالیت‌های علمی خود را با چارچوب‌های رایج علمی و دانشگاهی دنیا هماهنگ کنند، می‌توانند به‌طور مؤثری شکاف بین علوم حوزوی و دانشگاهی را کاهش دهند. این کار از یک‌سو باعث ارتقای سطح علمی حوزه می‌شود و از سوی دیگر تعامل بهتر و مؤثرتری با نهادهای علمی داخلی و خارجی شکل می‌گیرد.
وی با این پیشنهاد که حوزه علمیه خراسان می‌تواند در حوزه‌هایی همچون علوم پزشکی، اخلاق پزشکی و مسائل فلسفی مرتبط با علوم زیستی به صورتی عمیق‌تر و علمی‌تر ورود کند، گفت: حوزه علمیه نه‌تنها ظرفیت‌های علمی ارزشمندی برای تعامل با علوم روز دارد، بلکه قادر است به‌عنوان منبعی برای ارائه رویکردهای متفاوت و عمیق‌تری به مسائل اساسی علوم، مانند اخلاق در پزشکی یا فلسفه علم، ایفای نقش کند.
نقش تخصص‌گرایی در تحول علمی حوزه‌های علمیه
نظری با اشاره به تجربه‌اش به‌عنوان فعال در عرصه علوم پزشکی و تجهیزات دارویی، به لزوم تخصص‌گرایی در حوزه‌های علمیه اشاره کرد و اظهار داشت: دانش و علوم بشر چنان گسترش یافته‌اند که پرداختن به همه موضوعات در سطح عمومی دیگر ممکن نیست. امروز حتی در حوزه پزشکی، تخصص‌ها به زیرشاخه‌ها و گرایش‌های متعددی تقسیم شده‌اند. اگر حوزه علمیه به سمت تخصص‌گرایی و ایجاد ساختارهایی برای فعالیت متمرکز در موضوعات خاص گام بردارد، می‌تواند در این شرایط پیچیده علمی نقش خود را پررنگ‌تر کند و کارآمدی بیشتری داشته باشد.
وی افزود: ایجاد کارگروه‌هایی که مستقیماً به مسائل روز و مشکلات جامعه بپردازند، به این معنا که موضوعات تخصصی در قالب گروه‌هایی بررسی شود و خروجی‌های دقیق و کاربردی ارائه گردد، اقدامی حیاتی برای حوزه است. این کار نه تنها باعث اثربخشی بیشتر حوزه در تعامل با جامعه می‌شود، بلکه می‌تواند در ایجاد ارتباطات علمی با مراکز دانشگاهی معتبر دنیا نیز راهگشا باشد.
پیشنهاد برای ارتقای پژوهش‌های حوزه علمیه خراسان
این بیوشیمیست، پیشنهادهایی نیز برای ارتقای فعالیت‌های پژوهشی حوزه علمیه ارائه داد و گفت: پیشنهاد من این است که حوزه علمیه خراسان برای فعالیت‌های تخصصی خود ساختارهایی همچون انجمن‌ها و کارگروه‌های تخصصی ایجاد کند که از نظر علمی مطابق با نیازهای روز جامعه و استانداردهای بین‌المللی باشد. اگر خروجی علمی این کارگروه‌ها به‌طور مستقیم به پروتکل‌های علمی روز دنیا نزدیک شود، شاهد رشد شگرفی در جایگاه علمی حوزه خواهیم بود.
وی با اشاره به پتانسیل‌های موجود در حوزه علمیه خراسان، افزود: با توجه به ظرفیت‌های علمی و توانمندی‌های موجود در حوزه علمیه مشهد، این نهاد می‌تواند نه تنها به مسائل خاص جامعه ایران بپردازد، بلکه در حل مسائل جهانی مرتبط با علوم انسانی و اسلامی نیز پیشگام باشد.
نظری در پایان سخنان خود با تشکر دوباره از تلاش‌های اساتید و طلاب حوزه علمیه خراسان افزود: به امید خدا، این رویه تخصصی و پژوهش‌محور هرچه بیشتر در حوزه علمیه خراسان تقویت شود. این نهاد علمی با داشتن چنین ظرفیتی می‌تواند در عرصه جهانی بدرخشد و آثار علمی بزرگ و تحولی واقعی در علوم اسلامی و انسانی ایجاد کند.
