درس خارج تفسیر حجت الاسلام والمسلمین خیاط(زیده عزه)

بعضی از مردم گمان کرده‌اند "توکل" به این معناست که انسان مسلمان، چشم به قدرت خدا بدوزد و از نیرو و ابزاری که خدا برای به کرسی نشاندن خواسته و فکرش در اختیار او گذاشته، استفاده نکند. این تفکر باعث شده بعضی از فرنگی‌ها، عامل انحطاط و عقب ماندگی وتوسری خوری مسلمانان را، اعتقاد به اصلی به نام "توکل" بدانند. مقام معظم رهبری مدظله العالی در تبیین این اصل و تصحیح این تفکر، ذیل آیه 51 سوره‌ برائت، به مناسبت (وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ)، می‌فرمایند: «توکل صحیح، به این معناست که انسان بعد از اینکه تمام ابزار موجود در دست خود را برای رسیدن به مقصد به کار انداخت، در عین حال، متوجه هم باشد که دست مقتدر خدای متعال، برتر از همه‌ی این ابزارها است و اطمینان داشته باشد که چون او به وظیفه‌اش عمل کرده، خدای متعال هم به طور صحیح، جزا خواهد داد و کارش را به نتیجه خواهد رساند.» لذا ایشان توکل را دارای دو رکن می‌دانند: 1. عمل کردن به وظیفه؛ 2. اطمینان به نتیجه و اینکه بدانی خدا بر همه اسباب، قادر است و به مقدمات، نتیجه را خواهد داد. با این بیان روشن می‌شود که "توکل"، صفت عمل‌کنندگان است. اگر کار و تلاش نکردی و نیرو را به کار نبردی و حرکت و جنبش نکردی، توکل نیست.