درس خارج اصول حجت الاسلام والمسلمین ملکی(زیده عزه)

در جواب باید گفت که حدیث رفع اختصاصی به احکام تکلیفی ندارد ... بلکه تمام احکام را شامل می‌شود چه احکام تکلیفی و چه احکام وضعی ؛ و دلیل این شمول و عمومیت حدیث، ظاهر حدیث است که می‌فرماید: رُفِعَ عَن اُمّتی ما لا یعلمون که ( ما )در اینجا اسم نکره مبهم است که استعداد دارد تمام احکام را فرا بگیرد و همچنین این حدیث شریف همانطور که در متعلقات احکام جاری می‌شود نسبت به موضوعات احکام نیز جاری و ساری می‌شود . مثلا فعل مکلف مانند افطار که متعلق قرار می‌گیرد برای تکلیف حرمت و گاهی همین افطار موضوع است برای وجوب تکلیف مانند جایی که محل وجوب کفاره است. یعنی اگر مکلف در ماه رمضان روزه خودش را عمدا افطار کرد هم متعلق در اینجا محل سخن است و هم موضوع. متعلق یعنی افطار و موضوع هم یعنی همین افطار نسبت به وجوب کفاره ، پس افطار هم متعلق قرار گرفته است و هم موضوع حال اگر در این حدیث شریف افطار مورد اضطرار واقع شد، حرمت افطار و همچنین وجوب کفاره از این افطار برداشته می‌شود در نتیجه در این افطار نه حرمتی است از باب اینکه متعلق است و نه کفاره ای است از باب اینکه موضوع است .وجوب کفاره و حرمت هر دو رفع می‌شوند بخاطر اضطرار یا اکراه